Πώς θα βοηθήσω το παιδί μου να διαχειριστεί το άγχος;

Από την παιδοψυχολόγο και ψυχοθεραπεύτρια Αρετή Δόνου.

Αυτό συμβαίνει στους ανθρώπους κάθε ηλικίας. Οπότε και τα παιδιά «αγχώνονται» και βιώνουν το προστατευτικό αλλά δυσάρεστο συναίσθημα της ανησυχίας. Είναι λοιπόν σημαντικό να δείξουμε στο παιδί μας πως το άγχος δεν είναι ένα «κακό συναίσθημα». Είναι κάτι φυσιολογικό! Είναι όμως απαραίτητο να εξοικειώσουμε το παιδί μας με διάφορες τεχνικές διαχείρισης του άγχους. Έτσι, όταν έρθει το άγχος θα μπορεί να το αντιμετωπίσει με επιτυχία, χωρίς να αποδιοργανωθεί. Με την καθοδήγηση και την υποστήριξη των γονέων του, θα εξασκηθεί σε τεχνικές επίλυσης προβλήματος και σταδιακά θα καλλιεργήσει τον αυτοέλεγχο και την αυτοεκτίμησή του. Βλέποντας ότι μπορεί να τα καταφέρει, θα νιώσει υπερηφάνεια και αυτοπεποίθηση. Έτσι, σταδιακά θα θωρακιστεί με θετικά συναισθήματα και θα βοηθηθεί στο όμορφο ταξίδι της ωρίμασής του.

Να μερικά «τρικ» τα οποία μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά στην αντιμετώπιση του άγχους:

• Ένα κόλπο που βοηθάει στην αντιμετώπιση του άγχους είναι το παιχνίδι «Τι θα γίνει αν…». Σε ένα χαρτάκι γράφουμε «Τι θα γίνει αν….» και από πίσω γράφουμε «Το χειρότερο που μπορεί να συμβεί είναι…» και μετά αρχίζουν οι ερωτήσεις. Σκεφτόμαστε διάφορες «δύσκολες» καταστάσεις που μπορεί να συμβούν σε ένα παιδί. Μπορεί σε ένα πάρτι να του πέσει το παγωτό στη μπλούζα του ή να μαλώσει με ένα φίλο του. Τότε το ρωτάμε «Τί θα γίνει αν… πχ. Πέσει το παγωτό πάνω στη μπλούζα σου, στο πάρτι του φίλου σου;» και εκείνο σκέφτεται πώς θα νιώσει και τι θα κάνει. Έτσι, εξοικειώνεται με πιθανά αγχογόνα ερεθίσματα και εξασκείται νοερά σε τεχνικές επίλυσης προβλήματος. Έπειτα, γυρίζουμε το χαρτί και το ρωτάμε «Το χειρότερο που μπορεί να συμβεί αν…πχ. σου πέσει το παγωτό πάνω στη μπλούζα σου;» Έτσι, συνειδητοποιεί πως τελικά δεν είναι και τόσο πιθανό να συμβεί το χειρότερο σενάριο που φοβάται. Ακόμα όμως κι αν συμβεί, αντιλαμβάνεται πως τότε δεν έρχεται το τέλος του κόσμου, ακόμα κι αν προσωρινά βιώσει δύσκολα συναισθήματα.

• Εξάσκηση σε τεχνικές Ενσυνειδητότητας (Mindfulness). Μπορούμε να δείξουμε στο παιδί μας πώς να παίρνει βαθιές χαλαρωτικές ανάσες χρησιμοποιώντας την κοιλιά του και όχι το θώρακά του. Έτσι, μαθαίνει πως όταν νιώσει άγχος μπορεί να σταματήσει, να πάρει μερικές βαθιές ανάσες και να δώσει στο σώμα του το χρόνο να ηρεμήσει για να πάρει τη σωστή απόφαση.

• Μπορούμε να το βοηθήσουμε να κατανοήσει το άγχος που νιώθει, λέγοντάς του «Μπορείς να ζωγραφίσεις το άγχος σου;» ή «Αν η ανησυχία σου ήταν ένα τερατάκι, πώς θα ήταν αυτό; Περίγραψέ το μου.» ή «Αν η ανησυχία σου είχε χρώμα, τι χρώμα θα ήταν;»

• Πολλές φορές το άγχος φαίνεται τεράστιο! Έτσι, βοηθάει πολύ να εκπαιδεύσουμε το παιδί μας να «σπάει» το αγχογόνο ερέθισμα σε μικρότερα κομμάτια. Του λέμε «έλα να σπάσουμε αυτό που σε ανησυχεί σε μικρότερα κομμάτια και να δούμε τι πρέπει να σε ανησυχήσει πρώτα». Αυτή η «τεχνική της κατάτμησης» βοηθάει το παιδί να συνειδητοποιήσει πως τελικά αυτό που το φοβίζει δεν είναι κάτι ανυπέρβλητο, ή ίσως του φέρνουν ανησυχία μόνο λίγα κομμάτια από αυτή την εμπειρία που αρχικά φαντάζει τρομακτική.

• Χρησιμοποιούμε τεχνικές απόσπασης και διοχέτευσης ενέργειας: μία βόλτα στη φύση, λίγη γυμναστική, λίγος χορός, κάποιες στάσεις γιόγκα, το να αρχίσει να μετράει διάφορα αντικείμενα γύρω του, να ζουλήξει μια μαλακιά μπαλίτσα, θα αποσπάσουν την προσοχή του και δώσουν στο σώμα του το χρόνο να ηρεμήσει.

• Έχουμε πάντα έτοιμο ένα «Κουτί ηρεμίας». Βάζουμε με τη βοήθεια του παιδιού μας σε ένα κουτί παπουτσιών διάφορα πράγματα που το γαληνεύουν. Αυτά μπορεί να είναι πχ. το αγαπημένο του περιοδικό, το mp3 με τα αγαπημένα του τραγούδια, χρώματα και χαρτί για ζωγραφική, ένα μαλακό μπαλάκι, φωτογραφίες από αγαπημένες του στιγμές (πχ. διακοπές, πάρτι), πλαστελίνη, ένα καλειδοσκόπιο κτλ. Έτσι, ξέρει πως όταν έρθει η στιγμή που θα νιώσει άγχος, μπορεί να πάει στο κουτί ηρεμίας και εκεί να βρει τη χαλάρωση. Με αυτό τον τρόπο, εξασκείται στην αυτορρύθμιση του συναισθήματός του και μαθαίνει πως μπορεί να τα καταφέρει μόνο του, ενισχύοντας έτσι την αυτοπεποίθησή του.

Το πιο σημαντικό όμως είναι να διαχειριζόμαστε το δικό μας άγχος με υπομονή, ψυχραιμία και σεβασμό στον εαυτό μας και στους άλλους. Τα παιδιά μαθαίνουν από το παράδειγμά μας και όχι από τα λόγια μας. Έτσι, την επόμενη φορά που θα νιώσουμε εμείς αγχωμένοι, μπορούμε να το επικοινωνήσουμε στο παιδί μας «Νιώθω ανησυχία γιατί…» και στη συνέχεια να συζητήσουμε μαζί για όλους τους πιθανούς τρόπους αντιμετώπισης του προβλήματος, επιλέγοντας τον πιο αποτελεσματικό!

Παρακαλούμε κατά την ηλεκτρονική αναδημοσίευση οποιουδήποτε περιεχομένου να αναγράφετε την πηγή με ενεργό σύνδεσμο προς το oloigiatopaidi.gr. Ευχαριστούμε!